We know the saying “as busy as a bee,” but we don’t know how bees play. Scientists found one way. They did tests on bees and found they liked playing with small balls. The bees played like humans. Young bees played with more balls than old bees. Adult males played with balls for longer than females did.

There were 45 bumblebees in the tests. They had two choices. One was to go straight to a sugary treat. The second was to get to the treat after going around small balls. Most of the bees played with the balls first. A researcher said bees have feelings. She added that the minds of insects are more advanced than we thought.

Անծանոթ բառեր

saying-ասում են

as busy as a bee- մեղվի պես զբաղված

Scientists-գիտնականեր

tests-փարցեր

add-ավելացնել

mind-միթք

insects-միջատներ

researcher-հետազտող

advanced-առաչադեմ

like humans-մարդկանց նման

male-տարական

female-իգական

Paragraph 1

1. We know the                              a. way
2. as busy                                       b. humans
3. we don’t know how                    c. saying
4. Scientists found one                   d. with small balls
5. They did tests                             e. bees play
6. they liked playing                       f. with more balls
7. The bees played like                   g. on bees
8. Young bees played                      h. as a bee

Paragraph 2

1. There were 45 bumblebees           a. feelings
2. They                                              b. treat
3. a sugary                                          c. we thought
4. going                                              d. first
5. bees played with the balls              e. in the tests
6. bees have                                        f. insects
7. the minds of                                    g. had two choices
8. more advanced than                        h. around small balls

Լրացրեք բաց թողած բառերը:

We know the saying “as busy as a bee,” but we don’t know how bees play. Scientists found one way. They did tests on bees and found they liked playing with small balls. The bees played like humans. Young bees played with more balls than old bees. Adult males played with balls for longer than females did.

There were 45 bumblebees in the tests. They had two choices. One was to go straight to a sugary treat. The second was to get to the treat after going around small balls. Most of the bees played with the balls first. A researcher said bees have feelings. She added that the minds of insects are more advanced than we thought.

Տեքստի բոլոր բառերը միացել են իրար, առանձնացրեք և ստացեք տվյալ տեքստը:

We know the saying “as busy as a bee,” but we don’t know how bees play. Scientists found one way. They did tests on bees and found they liked playing with small balls. The bees played like humans. Young bees played with more balls than old bees. Adult males played with balls for longer than females did.

There were 45 bumblebees in the tests. They had two choices. One was to go straight to a sugary treat. The second was to get to the treat after going around small balls. Most of the bees played with the balls first. A researcher said bees have feelings. She added that the minds of insects are more advanced than we thought.

Գործնական քերականություն. գրքից կատարի՛ր 41-ից 45 առաջադրանքները։

41. Մեկից ավելի իմաստներ արտահայտող բառերը՝  կոչվում են բազմիմաստ բառեր։

42. Ես սիրում եմ հաց թխել:

Այս մարդը շատ անախուհաց դուռս եկավ:

43. Ես սիրում եմ ջուր խմել:

44.  Ծաղիկների հոտը ինձ մի հին երգ է հիշեցնում:

Արևելցի կինն ինչու է ծացքում դեմքը :

Զորքը հավաքել էր բերդն ու սպասում էր հրամային:

Թագավորը հավաքել եր բոլոր հպատակներին, որ առաջինը ինքն ավերիսն ասի:

Տհաճ պատմության մեջ ըկանք:

Միալար անձրևներից ու մառախուղից հետո վերջապես մի պայծառ օր բացվեց:

45. Մեր թվականերից հազարավոր տարիներ առաջ  սկսվեց մեծ գյուտերի փուլը: Մարդիկ հայտնագործեցին թե ինչպես պետք է պահել կրակը, ինչպես կենդանիներին ընտելացնել, քարից ու ոսկորներից տարբեր գործիքներ սարքել, և վերջապես սկսեցին զբաղվել հողագործությամբ :

 

Լրացուցիչ առաջադրանք

Tell the story – fill in the past simple tense
On Friday, the children  talked about a day out together in the country. The next morning, they  went to the country with their two dogs and  played together. Ben and Dave  had some kites. Some time later the dogs  were not there. So they  called them and  looked for them in the forest. After half an hour the children  found them and  took them back. Charlie  was very happy to see them again. At lunch time Nick  went to the bikes and  fetched the basket with some meat sandwiches. Then they  played football. Nick and Dave  won. In the evening they rode home.

Lesson 1

Past Simple

Exercise 1

Complete these sentences. Use the verbs below.
clean – die – enjoy – end – happen – live – open – play – rain – repair – start – stay – want – watch

1. Yesterday evening I watched TV.
2. I only clened  my teeth four times last week.
3. Bruce repaired his mountain bike yesterday evening.
4. The concert started last night  at 7.30 and ended at 10 o’clock.
5. The accident happened  last Sunday afternoon.
6. When I was a child I  wanted to be a lawyer.
7. Mozart lived from 1756 to 1791.
8. We  enjoyed our holiday last week.
9. Today the weather is nice, but yesterday it roined .
10. It was hot in the room, so I  opened the window.
11. The weather was good yesterday afternoon, so we  played tennis.
12. William Shakespeare died in 1616.

Fill in the correct simple past forms.
The students of class 8B  did a project last week. First the pupils  chose what they wanted to do. Then they  got information from books and brochures, and they  talked to a lot of people. They  found some interesting photos in the library. Their teacher  helped them when they  asked her. Then they  made a poster and a video and  told the other groups about their project.

Բնական թվերի հանման հաշվեկանոնը

Դասարանական առաջադրանքներ

1․Կատարե՛ք հանում

Օրինակ ՝ 684-121=563

			–	6	8	4
				1	2	1
				5	6	3

13985-6667

			–	1	3	9	8	5
					6	6	6	7
					7	3	1	8

38992-847

			–	3	8	9	9	2
						8	4	7
				3	8	1	4	5

 

 

4025-2983

			–	4	0	2	5
				2	9	8	3
				1	0	4	2

25344-7608

			–	2	5	3	4	4
					7	6	0	8
				1	7	7	3	6

 

2․ Աստղանիշները փոխարինեք թվանշաններով այնպես, որ ստացված գրառումները ճիշտ լինեն:

 

–	6	7	0	5
		8	4	2
	5	8	6	3

 

–	6	3	0	6
		8	7	8
	5	4	2	8

 

3․ Եթ թիվը բազմապատկենք 16-ով և ստացված արդյունքին գումարենք 80, ապա կստանանք 400։ Գտե՛ք այդ թիվը։  400-80:16=20

4․  Գրքում կա 1036 էջ, որից ընթերցողը կարդացել է 257 էջ։ Մնացած էջերի քանակը որքաո՞վ է մեծ կարդացած էջերի քանակից։ 1036-257=779   779-257=522

Բանավոր հարցեր (Սիրելի սովորողներ տեղադրված տեսական նյութերը կարդում ենք)6

Ո՞րն է բնական թվերի գումարման տեղափոխական հատկությունը։

Ո՞րն է բնական թվերի բազմապատկման տեղափոխական հատկությունը։

Ո՞րն է բնական թվերի գումարման զուգորդական օրենքը։

Ո՞րն է բնական թվերի բազմապատկման զուգորդական օրենքը։

Ո՞րն է բնական թվերի բազմապատկման բաշխական օրենքը գումարման նկատմամբ։

Ո՞րն է բնական թվերի գումարման հաշվեկանոնը

 

Տնային առաջադրանքներ

538-271

			–		5	3	8
					2	7	1
					2	6	7

1208-109

			–	1	2	0	8
					1	0	9
				1	0	9	9

894-675

			–		8	9	4
					6	7	5
					2	1	9

 

4285-364

			–	4	2	8	5
					3	6	4
				3	9	2	1

 

2․ Աստղանիշները փոխարինեք թվանշաններով այնպես, որ ստացված գրառումները ճիշտ լինեն:

–	6	3	0	7
		6	2	1
	5	6	8	6

 

 

 

 

–	9	9	0	8
		6	2	1
	9	2	8	7

 

Կոմիտասի մասին 25 փաստերց ամենաշատը ինձ դուր եկավ  այս մասը Կոմիտասը չէր խմում, չէր ծխում: Ամառ, թե ձմեռ՝ քնում էր մշտապես բաց պատուհանով: Պառկում էր ուղղակի հատակին՝ առանց ներքնակի ու բարձի:

 

 

 

Խնդիրներ ֆլեշմոբի երկրորդ մակարդակից․

1. Նարեն, ճիշտ լրացնելով քայլերի հերթականությունը, (տե՛ս նկարը) նկատեց, որ երկու վանդակներում թվերը կրկնվում են: Ո՞ր տառերով վանդակներում են թվերը կրկնվում:    5-2=3+3=6-1=5

2. Ռաֆայելն Արեգից 3 անգամ շատ գիրք ունի։ Եթե Ռաֆայելը գրադարանից վերցնի ևս 7 գիրք, իսկ Արեգը՝ ևս 11 գիրք, ապա նրանց ունեցած գրքերի քանակները կհավասարվեն։ Սկզբում քանի՞ գիրք ունեին տղաներից յուրաքանչյուրը:     11-7=4  4×3=12  2+11=13   2×3=6+7=13

3. Աշոտն իր ծննդյան օրն ասաց, որ  10 տարի հետո  կկարողանա ասել, որ 20 տարի առաջ 30 տարեկան էր: Քանի՞ տարեկան է հիմա Աշոտը:   40+10=50-20=30

1. Կարդա՛ Կոմիտասի մասին նյութը։Սողոմոն Գևորգի Սողոմոնյանը  ծնվել է 1869 թվականի սեպտեմբերի 26-ին (նոր օրացույցով՝ հոկտեմբերի 8-ին) Փոքր Ասիայի Քյոթահիա քաղաքում։ Մկրտվել է ծնունդից երեք օր անց Սբ. Թեոդորոս եկեղեցում և ստացել Սողոմոն անունը։Հայրը Գևորգ Սողոմոնյանն էր, մասնագիտությամբ՝ կոշկակար, որի ընտանիքը գաղթել էր Նախիջևանի Գողթն գավառի Ցղնա գյուղից, իսկ մայրը՝ Թագուհի Հովհաննիսյանը, արմատներով Բուրսայից էր, և երբ տղան ծնվեց, նա ընդամենը 16 տարեկան էր։ Սողոմոնը նրանց միակ զավակն էր։ Երկուսն էլ մեծ սեր ունեին երաժշտության նկատմամբ։ Տանը խոսում էին միայն թուրքերեն։ Երբ Կոմիտասը ընդամենը 6 ամսական էր, նրա մայրը մահացավ, իսկ տասը տարեկանում տղան կորցրեց նաև հորը։ Դրանից հետո նրան սկսում է դաստիարակել հորական տատը՝ Մարիամը, որը նրա համար եղել է երկրորդ մայր; Մոր մահը խորը վերք էր թողել Սողոմոնի հոգում, և նրա առաջին ստեղծագործությունները նվիրված էին հենց նրան։1875 թվականին փոքրիկ Սողոմոնն ընդունվեց իրենց քաղաքի միջնակարգ ուսումնարան, որն ավարտեց 1880 թվականին և հոր նախաձեռնությամբ մեկնեց Բուրսա քաղաք ուսումը շարունակելու։ Նա վերադարձավ հայրենի քաղաք հոր մահվանից 4 ամիս անց։

   Սողոմոնի կյանքում շրջադարձային էր 1881 թվականը։ Սեպտեմբերին 12-ամյա Սողոմոնը Քյոթահիայի հոգևոր առաջնորդ Գևորգ վարդապետ Դերձակյանի հետ մեկնում է Էջմիածին։ Գևորգ Դ Կաթողիկոսը հրահանգել էր, որպեսզի Գևորգ վարդապետը իր հետ Քյոթահիայից մի որբ աշակերտ բերի։ 20 երեխաների միջև վիճակահանության արդյունքում բախտը ժպտաց Սողոմոնին։ Հոկտեմբերի 1-ին Սողոմոնը ներկայացավ կաթողիկոսին։ Վերջինս սկսեց խոսել հայերեն և տղան ոչինչ չհասկացավ։ Երբ կաթողիկոսն ասաց, որ տղան այդտեղ անելիք չունի, քանի որ չգիտի հայերեն, Սողոմոնը պատասխանեց, թե եկել է սովորելու ու երգեց. «Լույս Զվարթ» երգելիս Սողոմոնը նկատեց, թե ինչպես կաթողիկոսի աչքերից արցունքներ գլորվեցին և թավալվելով ճերմակ մորուսի վրայով՝ կորան վերարկուի ծալքերի մեջ։ Տղան արդեն Գևորգյան ճեմարանի ուսանող էր։

   1881-1910 թվականներին Սողոմոնը մեծամասամբ եղել է Էջմիածնում, չնայած երկար ժամանակ է անցկացրել Եվրոպայում։ Ճեմարանում ուսուցման առաջին տարում նա սովորեց  ձայնանիշերը՝ խազեր, որոնք զարգացվել էին 19-րդ դարում Համբարձում Լիմոնջյանի և նրա ուսանողների կողմից։ Սողոմոնը բացահայտեց երաժշտության նկատմամբ իր մեծ սերը և սկսեց ձայնագրել Էջմիածնի շրջակայքի գյուղերում երգվող երգերը. գյուղացիները նրան տվել էին «Նոտայի Վարդապետ» անունը։ Հրաչյա Աճառյանը «Կյանքիս հուշերից» գրքում գրում է.

   Պատմում են, թե մի օր Կոմիտասը դաշտում մի խնջույքի ժամանակ լսում է էշի զռալը, իսկույն մի թղթի կտոր է վերցնում և սկսում է ձայնագրել. Կոմիտասը էշին հանդիմանում է, թե «Ա’յ ապուշ, սխալ ես զռում, զռալ էլ չգիտես, այդպես չեն զռա»:

2. Բլոգումդ ներկայացրո՛ւ Կոմիտասի կյանքի կարևոր փաստերի թվագրությունը։  Սողոմոն Գևորգի Սողոմոնյանը  ծնվել է 1869 թվականի սեպտեմբերի 26-ին (նոր օրացույցով՝ հոկտեմբերի 8-ին) Փոքր Ասիայի Քյոթահիա քաղաքում։ Մկրտվել է ծնունդից երեք օր անց Սբ. Թեոդորոս եկեղեցում և ստացել Սողոմոն անունը։Հայրը Գևորգ Սողոմոնյանն էր, մասնագիտությամբ՝ կոշկակար, որի ընտանիքը գաղթել էր Նախիջևանի Գողթն գավառի Ցղնա գյուղից, իսկ մայրը՝ Թագուհի Հովհաննիսյանը, արմատներով Բուրսայից էր, և երբ տղան ծնվեց, նա ընդամենը 16 տարեկան էր։ Սողոմոնը նրանց միակ զավակն էր։ Երկուսն էլ մեծ սեր ունեին երաժշտության նկատմամբ։ Տանը խոսում էին միայն թուրքերեն։ Երբ Կոմիտասը ընդամենը 6 ամսական էր, նրա մայրը մահացավ, իսկ տասը տարեկանում տղան կորցրեց նաև հորը
3. Պատումով ներկայացրո՛ւ քեզ դուր եկած հատվածը և մեկնաբանի՛ր ինչու ես ընտրել այդ հատվածը։    Կոմիտասը էշին հանդիմանում է, թե «Ա’յ ապուշ, սխալ ես զռում, զռալ էլ չգիտես, այդպես չեն զռա»:                                                Այդ մասը ինձ դուր է եկել որովհետև ինձ համար շատ ծիծաղելի էր:

Սև ու Կասպից ծովերի միջև, Կովկասյան լեռներից հարավ, կա մի <<լեռնային կղզի>>, որն անվանում են Հայկական լեռնաշխարհ։ Այն մեր պատմական հայրենիքն է։ Շրջակա մյուս տարածքներից այն տարբերվում է իր բարձրադիր դիրքով։ Ծովի մակարդակից լեռնաշխարհի միջին բարձրությունհ 1700 մ է։ Լեռնաշխարհի տարածքը մոտ 400 000 քառակուսի կիլոմետր է; Նրա տարածքում գոյություն ունեն հայկական երկու պետություններ՝ Հայաստանի և Արցախի հանրապետություններ; Հայկական լեռնաշխարհի մոտ երկու երրորդը այժմ գտնվում է Թուրքիայի Հանրապետության կազմում;

Մեր հայրենիքի մայր գետը Երասխն է, որն սկիզբ է առնում Սերմանց կամ Բյուրակն լեռներից։ Այնուհետև՝ ընդունելով Ախուրյան, Քասաղ, Հրազդան, Ազատ և մի շարք այլ վտակներ, այն միանում է Կուրին և թափվում Կասպից ծով։ Հնում Երասխը մի մեծ բազուկով անմիջապես թափվել է Կասպից ծով։ Երասխի և նրա վտակների ջրերով ոռոգվում է Արարատյան դաշտը:Երասխը Հայկական լեռնաշխարհի միակ խոշոր գետն է, որն ամբողջությամբ հոսում է մեր հայրենիքով։ Երասխի կամ Արաքսի մասին նույնպես հյուսվել են այլևայլ ավանդություններ, իսկ ժողովուրդն այն կոչել է պարզապես Մայր Արաքս։Հայկական լեռնաշխարհը հայտնի է իր երեք խոշոր և բազմաթիվ միջին ու փոքր մեծության լճերով։ Դեպի ծով ելք չունեցող Հայաստանում խոշոր լճերը սովորաբար կոչվել են ծով կամ ծովակ։ Խոշորներից Սևանա լիճը, որ հնում հայտնի էր Գեղամա կամ Գեղարքունյաց ծով անունով, ներկայումս գտնվում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում։ Այն աշխարհի բարձրադիր լճերից է, ունի քաղցրահամ ջուր։ Այս ձկնառատ (իշխան, գեղարքունի և այլն) լիճն են թափվում 29 գետեր ու գետակներ, իսկ նրանից սկիզբ է առնում միայն Հրազդան գետը։

Հայկական լեռնաշխարհի չքնաղ լճերից է Վանա լիճը կամ Բզնունյաց ծովը, որն ավելի քան երկուսուկես անգամ մեծ է Սևանա լճից։ Չնայած լճի աղիությանը, նրանում բազմանում է տառեխ ձուկը։

Օգտակար նյութեր՝

Հայկական լեռնաշխարհ

Հայկական լեռնաշխարհ

Հայկական լեռնաշխարհ

Կոնդը 17-րդ դարից պահպանված Երևանի ամենահին թաղամասերից է: Կոնդ (Թափաբաշ) նշանակում է երկայնաձիգ կամ բոլորակ բլուր: Ողջ Կոնդի կառուցվածքը գրեթե անփոփոխ է հասել մեզ 18-րդ դարից: Կոնդից ներքև ընկած էր Ձորագեղ` Դարաքենդ թաղը, որը գտնվում էր Հրազդան գետի ձախակողմյան նեղ հովտում` զառիթափ լանջին։ Վարչականորեն այն Կոնդի բաղկացուցիչ մասն էր, որը նույնպես ուներ մի քանի ենթաթաղամասեր՝ Վերին թաղ, Ծիրանի թաղ և այլն։ Կոնդի բնակիչները հիմնականում կաշեգործ-արհեստավորներ էին։ Կոնդում, բացի հայերից, մուսուլմաններ են ապրել, ինչի ապացույցը գոյություն ունեցող մզկիթն է։ 1915թ. ջարդից փախած 17 ընտանիք է ապաստանել այս մզկիթում: Նրանց ժառանգները մինչև հիմա էլ բնակվում են այստեղ։ Մեծ գմբեթը 60-ականներին հնությունից փլվել է, իսկ փոքրը մինչև հիմա էլ գոյություն ունի:  Կոնդի Սբ. Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցին, որը կառուցվել է 15-րդ դարում, 1679թ. Երևանի Մեծ երկրաշարժից ավերվել է։ 1710թ. Մելիք Աղամալյանը վերականգնել է եկեղեցին՝ այն դարձնելով Աղամալյանների տոհմական աղոթատեղին: Աղամալյաններն ունեին երկհարկանի շքեղ առանձնատուն, որը ժամանակակիցները «ապարանք» էին անվանում։ Հենց այս տան վայրում է գտնվում նախկին «Դվին» հյուրանոցը: